معرفی گیاه سانسوریا و نیازها این گیاه برای نگهداری

آکااپ: گیاهی با نامهای زبان مادر شوهر، سانسوریا، ماری یا شمشیر جرج مقدس (در برزیل) در سرزمین‌های استوایی آفریقا (از شرق نیجریه تا کنگو) و جنوب شرقی آسیا می‌روید. گیاه زبان مادر شوهر همیشه سبز می‌باشد و جزء گیاهان زینتی خانگی محبوب به شمار می‌آید. ارتفاع این گیاه تا ۱۴۰ سانتیمتر می‌رسد. بیماری خاصی این گیاه را تهدید نمی‌کند و برای نگهداری در منزل گیاه مناسبی می‌باشد. سانسوریا از گیاهان موثر در تصفیه هوا است. در این مقاله از مجموعه مقالات آکا , تصمیم داریم گیاه سانسوریا را معرفی کنیم و موارد مورد نیاز این گیاه برای پرورش و نگهداری آن را بیان کینم. در انتها با انواع این گیاه آشنا میشوید. پس با ما همراه باشید.

آشنایی با گیاه سانسِوِریا

سانسوریا (نیزه آفریقایی) که به عنوان یک گیاه زینتی پرورش داده می شود بومی آنگولا بوده و در چند سال گذشته رشد چشمگیری در میان علاقه مندان گیاهان آپارتمانی پیدا کرده است این گیاه یک بار در سال در بهار یا اواسط تابستان شکوفه می دهد. اندازه آن 3 سانتی متر و به رنگ سفید مایل به سبز است و گل آن لوله ای شکل بلوری با رنگ صورتی می باشد.

این گونه خشکسالی را تحمل می کند و چندان به آب نیازی ندارد فقط یک بار در هر هفته در طول فصل تولید مثل آبیاری کافی است این گیاه به نور متوسط تا زیاد، حرارت زیاد، آبیاری اندک، رطوبت هوای ۷۰ تا ۹۰ درصد و خاک قلیایی احتیاج دارد.

سانسوریا را می توان با کود مایع به میزان ۳ گرم در لیتر، هر هفته یکبار، در طول فصل رشد از فروردین تا مهر ماه تغذیه نمود خاک این گیاه باید به خوبی زهکشی شده باشد. می توان از مخلوط کاکتوس و یا ترکیبی از هوموس، ماسه و ریگ استفاده کرد. اگر محیط نگهداری سانسوریا، نورکم و ناکافی داشته باشد، برگ های این گیاه نقوش خود را از دست می دهد و رنگ پریده می گردند سانسوریا (نیزه آفریقایی) را می توان از طریق تقسیمات برگ تکثیر کرد. ولی پیشنهاد می شود به علت دشواری و تغییر رنگ گیاه، گلدان جدید را از گلخانه ها تهیه کنید.

سانسوریا (نیزه آفریقایی) خشکسالی را تحمل می کند و چندان به آب نیازی ندارد

سانسوریا نیزه ای جدیدا به این شکل در بازار بفروش می رسد.

که فروشندگان برای جلب توجه و فروش بیشتر پارچه های پلاستیکی رنگی روی این گیاه کشیده که زیباتر به نظر برسند ولی عمر گیاه را کم می کند.

چرا گیاه سانسوریا !؟

همانطور که گفته شد سانسوریا گیاهی زیبا و بسیار مفید است. یکی از کاربردهای آن استفاده در نظریه فنگ شویی است. فنگ شویی یک نظریه در مورد جذب و تولید انرژی مثبت با استفاده از دکوراسیون است که گیاهان نقش عمده‌ای در آن ایفا می‌کنند. برای مثال بودن سانسوریا در اتاق خواب بسیار مفید است، چرا که بر خلاف گیاهان دیگر، در شب اکسیژن تولید کرده و خوابی عمیق و آسوده برای شما به ارمغان می‌آورد.

همچنین سانسوریا به دلیل رشد عمودی، سطح کمی را اشغال می‌کند و با توجه به مقاومت بالا می‌تواند برای مکان های پر رفت و آمد مانند شرکت ها، ادارت و موسسات انتخاب مناسبی باشد. سانسوریا گیاهی مقاوم به نور و آبیاری کم است و در واقع برای زندگی های پر مشغله‌ی امروز بسیار مناسب است. 

علاوه بر نگهداری آسان، تکثیر سانسوریا نیز راحت است و تنها با استفاده از برگ و پاجوش به راحتی می‌توانید سانسوریای خود را افزایش داده و یا آن را هدیه دهید.

آموزش نگهداری سانسوریا رنگی:

این روزها در بازار ایران شاهد کاکتوس سانسوریایی هستیم که نوک آنها رنگی هستند، معمولاً به رنگ‌های قرمز، آبی، زرد، نارنجی، مشکی، سفید، سبز و سایر رنگ ها در نگاه اول به نظر می رسد که این رنگ طبیعی گیاه می باشد ولی این تنها رنگ مصنوعی مخصوصی است که برای زیبایی و فروش بیشتر با دستگاه مخصوص زده شده است. خاصیت این رنگ به گونه ای که با بزرگ شدن گیاه رشد می کنند و به اصطلاح کش می آید. قیمت سانسوریا رنگی در بازار متفاوت است و به اندازه آن ان بستگی دارد. اکثر این سانسوریا رنگی ها وارداتی هستند و از کشورهایی مانند هلند از طریق مرز ترکیه و عراق به صورت قاچاق وارد کشور می شود. این نوع سانسوریا در واقع همان سانسوریا نیزه ای یا سانسوریا لوله ای (نیزه آفریقایی) است که رنگ شده است. نام علمی سانسوریا رنگی Sansevieria Cylindrica می باشد.

سانسوریا نیزه ای رنگ نشده و با رنگ طبیعی

شرایط نگهداری گیاه سانسوریا

نور :

با این که این گیاه به نور کم مقاوم است اما نور کامل و غیر مستقیم را دوست دارد و در آن به خوبی رشد می‌کند. دقت کنید که نور بسیار کم هم باعث رنگ پریدگی گیاه می‌شود. انواع ابلق آن بهتر است کمی نور بیشتری دریافت کنند تا حاشیه‌ی طلایی رنگ آنها از بین نرود.

آبیاری :

آبیاری این گیاه در زمستان هر 10-14 روز یکبار و در تابستان هفته ای یک بار است به صورتی که بین دو آبیاری خاک کاملا خشک شود. سانسوریا خشکی خاک را تا حدی می‌تواند تحمل کند ولی تشنگی زیاد باعث خشکی برگها می شود. از دادن آب زیاد به آن خودداری کنید زیرا سبب پوسیدگی ریشه می‌شود. 

دما :

گیاه سانسوریا دمای 10-25 درجه را تحمل می‌کند . اگر چه در زمستان تا درجه حرارت ۱۰ درجه سانتی گراد را تحمل می‌کند، ولی درجه حرارت مطلوب در این فصل ۱۶درجه است. این گیاه به دمای پایین حساس است و دمای پایین باعث بروز بیماری های سانسوریا و سیاه و آبکی شدن برگها می شود. در دما های زیر 10 درجه حتما آبیاری را قطع کنید و در هنگام شب یا وقتی دما افت کرده است آن را از پنجره دور کنید.

رطوبت :

این گیاه به رطوبت کمی احتیاج دارد و رطوبت محیط برای آن کافیست. سانسوریا نیازی به غبارپاشی ندارد و تنها تمیز کردن برگها کافیست.

کود دهی : 

جهت عملکرد بهتر این گیاه در فصول رشد ( بهار و تابستان ) هر دو هفته یک بار اقدام به کوددهی کنید.

خاک مناسب:

بهترین خاک برای گیاه خاک و کود آماده و یا کمپوست می‌باشد. خاک سبک با زهکش بالا بهترین خاک برای سانسوریاست.

تعویض گلدان :

گیاه به طور طبیعی علاقه خاصی به گلدان کوچک دارد و در آن بهتر پاجوش می‌زند. هر ۳ یا ۴ سال یکبار در صورتی که ریشه ها از گلدان ها در حال بیرون زدن باشد اقدام به تعویض گلدان کنید.

تمیز کردن برگها :

در صورت مشاهده غبار بر روی برگها، برگهای غبارگرفته را با پارچه و یا اسفنج مرطوب و آب بدون کلر تمیز کنید.

روش هرس : 

روش هرس سانسوریا به صورتجدا کردن پاجوش های اضافی به صورت سالیانه است.

گل دهی :

گیاه سانسوریا دارای گلی به رنگ سبز و سفیداست که در بخش میانی گیاه می‌روید. البته گل آن جذابیت زیادی ندارد ولی بسیار معطر است. زمان گلدهی آن در فصل پاییز است.

آفت و بیماری سانسوریا :

 شپشک آردآلود : شته‌ی پشمالو یا شپشک آردآلود حشره‌ای است که طول آن به سه میلی‌متر می‌رسد، دارای سپر محافظ بوده، پوششی پشمالو و آرد مانند داشته و به راحتی قابل تشخیص می‌باشد. بر روی گیاه به راحتی حرکت می‌کند و تمام سطح گیاه را فرا گرفته و حتی به داخل خاک و ریشه هم سرایت می‌کند. در صورتی که این آفت کنترل نشود و از بین نرود گیاه حتماً از بین می‌رود. گیاهی که به این آفت بیمار شده باشد، رشدش متوقف شده و حالت چروکیده می‌گیرد. شپشک آردآلود به دلیل داشتن سپر محافظ، اثر بخشی سموم تماسی را کم کرده و در مقابل این سموم مقاومت می‌کند. همچنین به دلیل این که امکان دارد شپشک آردآلود در خاک هم نفوذ پیدا کند، باید از سم سیستمیک در برخورد با این آفت استفاده کرد.

 

خطر :

گیاه سانسوریا برای حیوانات خانگی همچون سگ و گربه سمی بوده و باید مراقب بود توسط حیوانات خانگی جویده نشود.

انواع مختلف سانسوریا با عکس

۱ – سانسوریای ابلق طلایی ( Black Gold  )

 برگ های این نوع از سانسوریا سبز تیره است که دور آن یک نوار طلایی رنگ زیبا وجود دارد.

۲ – سانسوریا Futura Robusta

کوتاه ترین نوع سانسوریاست. برگ های سبز براق و درخشانی دارد و در سطح آن رگه هایی از سبز تیره هم دیده می شود.

۳ – سانسوریا Futura Superba

این مدل از سانسوریا مانند سانسوریای ابلق طلایی است. فقط کمی از آن کوچک تر است و برگ های پهن تری دارد.

۴ – سانسوریا نیزه آفرقایی یا لوله ای (Cylindrica  )

این گونه از سانسوریا دارای برگ های گرد لوله  ارتفاع آن در محیط خانه تا حدود ۵۰ سانتی متر می رسد، این در حالی است که در زادگاه خود، گیاه ضخامت بیشتری به خود گرفته و ارتفاع آن تا ۲ متر هم خواهد رسید. برخی از تولید کنندگانِ خوش ذوقِ این گونه، با بافتن گیاه زیبایی فراوانی را به آن داده و سبب تنوع در این گونه شده اند. به تازگی هم نوع دیگری از سانسوریا لوله ای وارد کشور شده تحت عنوان سانسوریا رنگی، که این نوع سانسوریا دارای تنوع رنگی بسیار بالایی بوده و رنگ های مصنوعی مخصوص به وسیله دستگاه مخصوص به گیاه زده می شود. رنگ ها مخملی بوده و به دلیل زیبایی و فروش بیشتر به گیاه زده می شود، رنگ ها به گونه ای است که با رشد گیاه قسمت رنگ شده هم رشد می کند و بزرگ می شود یا به اصطلاح رنگ کِش می آید. این محصولات (وارداتی) غالباً در حقیقت قلمه از گیاه مادری هست که نوک آن رنگ شده و داخل کوکوپیت قرار گرفته شده است و به اصطلاح گیاه کامل محسوب نمی‌شود. پس بهتر است همچون یک قلمه از آن نگهداری کرد، در هنگام خرید در صورت امکان از فروشنده بخواهید که وضعیت ریشه های گیاه را به شما نشان دهد، اگر گیاه ریشه ای نداشت نیاز به آبیاری کمتری خواهد داشت و بهتر است آبیاری از انتهای گلدان صورت گیرد.

۵-سانسوریا پاکوتاه یا گل شمشیری

این گونه از سانسوریا تا ارتفاع حدود ۲۰ الی ۲۵ سانتی متر رشد کرده و همان گونه که از نامش مشخص است گیاه کوچکی است، برای محیط های کوچک، بر روی میز کار مناسب بوده و بیشتر در مکان هایی که به دلیل کمبود فضا نمی توان از سایر گیاهان بهره گرفت می توان از سانسوریا پاکوتاه استفاده نمود. لازم به ذکر است بدانید که سانسوریا پاکوتاهی که ارتفاع خیلی کمی دارد را در بازار به اصطلاح سانسوریا پاکوتاهِ مینیاتوری یا سانسوریا مینیاتوری بیان می کنند، که به دلیل اختلافِ قیمت بین دو گیاه (منظور مینیاتوری و پاکوتاه)، این گونه بیان می شود و با گذشت زمان و رشدِ سانسوریا مینیاتوری، گیاه تغییر شکل داده و شکل گیاه بالغ (سانسوریا پاکوتاه) را به خود می گیرد.

۶- سانسوریا Black Robusta

Black Robusta ، که در میان برگ های سبز رنگش، رگه هایی از رنگ نقره ای هم دیده می شود.

۷- سانسوریا Black Jack

سانسوریای Black Jack ، بسیار شبیه سانسوریای ابلق طلایی است ولی کمی کوتاه تر است. این گونه در ایران کمتر یافت می شود.